ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΓΩΓΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΒΑΡΝΑΒΑ. ΕΞΩΔΙΚΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΕΣΦΑ Α.Ε.

ΔΙΑΛΟΓΟ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΜΑΤ ΖΗΤΑ Ο ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Ο νομικός σύμβουλος του Δήμου Μαραθώνα απέστειλε προς την ΔΕΣΦΑ Α.Ε. εξώδικο ζητώντας να διακοπεί κάθε εργασία στο έργο "κατασκευή του Αγωγού Φυσικού Αερίου Στεφάνη - Βαρνάβας - Αλιβέρι" και να προσέλθει η εταιρία σε διάλογο εξετάζοντας τις εναλλακτικές οδεύσεις που προτείνουν η Τοπική Κοινότητα Βαρνάβα και η Επιτροπή Αγώνα των κατοίκων.

Μεταξύ άλλων το εξώδικο αναφέρει:

ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ

ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Των

1.     Νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΑ» (πρωτοβάθμιος Ο.Τ.Α.), που εδρεύει στον Μαραθώνα και εκπροσωπείται νόμιμα.

2.     Της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα, του Δήμου Μαραθώνα, που εδρεύει στον Βαρνάβα Αττικής. 

Προς

          Την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου Α.Ε.», που εδρεύει στο Χαλάνδρι Αττικής, Λεωφόρος Μεσογείων αριθμ. 357-359 και εκπροσωπείται νόμιμα.

Κοιν.: Υπουργό Περιβάλλοντος,

Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Αθήνα, 13 Απριλίου 2011

          Όπως γνωρίζετε, η εταιρεία σας επιχειρεί το τελευταίο χρονικό διάστημα να επέμβει επί ιδιόκτητων εκτάσεων που βρίσκονται εντός της διοικητικής περιφέρειας της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα του Δήμου Μαραθώνα προκειμένου, όπως ενημερωθήκαμε, να εκτελέσει έργα κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης, ο οποίος προγραμματίζεται να διέλθει εντός περιοχών της διοικητικής περιφέρειάς μας και να καταλήξει, υποθαλάσσια, στο Σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Δ.Ε.Η. Α.Ε. στο Αλιβέρι Ευβοίας. Η χάραξη αυτή της διαδρομής του αγωγού, η οποία παρουσιάζει σοβαρά νομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, αποφασίστηκε χωρίς τη δική μας γνώμη και συναίνεση, συναντά δε, λόγω των προβλημάτων αυτών, την καθολική αντίδραση των κατοίκων του Βαρνάβα. Η εταιρεία σας επιχειρεί μάλιστα να εκκινήσει τις εργασίες για την κατασκευή του ως άνω έργου, παρά το γεγονός ότι της προτάθηκαν εναλλακτικές διαδρομές, οι οποίες δεν συναντούν, κατά την άποψή μας, νομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, ούτε αυξάνουν το κόστος υλοποίησής του.........

".....Όπως γνωρίζετε, ουδεμία πράξη κηρύξεως απαλλοτριώσεως έχει εκδοθεί, ούτε αποζημίωση έχει χορηγηθεί στους ιδιοκτήτες των εκτάσεων της περιφέρειάς μας, από τις οποίες προγραμματίζεται να διέλθει ο επίμαχος αγωγός φυσικού αερίου. Επισημαίνεται δε ότι η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 περιπτ. ζ΄ του ν. 1929/1991, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 14 του ν. 2289/1995, η οποία προβλέπει ότι «με την έκδοση της αποφάσεως περί εγκαταστάσεως του αγωγού δύναται να αρχίσει η εκτέλεση του έργου», δεν μπορεί να εφαρμοστεί εν προκειμένω λόγω προφανούς αντιθέσεώς της με το άρθρο 17 παρ. 1 Συντ. που κατοχυρώνει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, καθώς και με το άρθρο 1 Π.Π. της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που επίσης θεμελιώνει το δικαίωμα στην περιουσία...."

".....Πέραν των ανωτέρω, τόσο η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του επίμαχου έργου, όσο και η απόφαση για την εγκατάσταση και τον καθορισμό της διαδρομής του αγωγού εμπεριέχουν, κατά την άποψή μας, σοβαρές νομικές ελλείψεις, οι οποίες καθιστούν τις ως άνω πράξεις παράνομες και ακυρωτέες. Οι εν λόγω ισχυρισμοί μας έχουν ήδη τεθεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας με την προαναφερόμενη αίτηση ακυρώσεως...." 

"....Στην εξεταζόμενη περίπτωση, η επίδικη εγκατάσταση αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης αποτελεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη για το περιβάλλον και την ασφάλεια και την υγεία των κατοίκων εγκατάσταση. Ο εν λόγω αγωγός διέρχεται μάλιστα, σύμφωνα με τις επίμαχες πράξεις, σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από τον οικισμό του Βαρνάβα, όπου διαβιούν σε μόνιμη βάση εκατοντάδες οικογένειες, ενώ ο πληθυσμός του πολλαπλασιάζεται κατά τη θερινή περίοδο. Επισημαίνεται μάλιστα ότι ο εν λόγω αγωγός έχει σχεδιασθεί με εξαιρετικά υψηλή πίεση (70 bar) και με ιδιαιτέρως μεγάλη διάμετρο (20 ίντσες), ενώ σημαντικό μέρος του είναι υποθαλάσσιο, ήτοι το τμήμα του από την ακτογραμμή της περιφέρειας της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα έως τις ακτές του Αλιβερίου. Πρόκειται συνεπώς για ένα εξαιρετικά μεγάλο έργο που εγκυμονεί ιδιαίτερα σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια των προσώπων, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη της μεγάλης σεισμικότητας της ευρύτερης περιοχής. Ενόψει τούτων προκύπτουν μείζονες κίνδυνοι για την υγεία των κατοίκων και επιβάλλεται, για τον λόγο αυτό, η λήψη των αναγκαίων προληπτικών μέτρων, όπως επιβάλλει το άρθρο 21 παρ. 3 Συντ. (πρβλ. Απ. Παπακωνσταντίνου, Το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία. Συνταγματική θεμελίωση, 2005, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα). Επομένως, αρμόδιος Υπουργός για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων είναι εν προκειμένω και ο Υπουργός Υγείας, ο οποίος δεν συνέπραξε, ωστόσο, για την έκδοση της ως άνω πράξης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου. Για τον λόγο αυτό, οι εν λόγω πράξεις είναι ακυρωτέες....."

"...Στην εξεταζόμενη περίπτωση, το υπόψη έργο της εγκατάστασης φυσικού αερίου υψηλής τάσης καταλαμβάνει έκταση 408.391 τ.μ., ενώ η διαδρομή του καλύπτει δεκάδες χιλιόμετρα, τέμνοντας ουσιαστικά κατά μήκος της βορειοανατολική Αττική και καταλήγοντας υποθαλάσσια στην Εύβοια (!). Το τεράστιο αυτό έργο, το οποίο εγκυμονεί, όπως σημειώθηκε, μείζονες κινδύνους για το φυσικό περιβάλλον, την ασφάλεια των προσώπων και τη δημόσια υγεία, δεν υπόκειται ούτε σε ευρύτερο, ούτε όμως καν σε μερικό, χωρικό ή τομεακό σχεδιασμό και προγραμματισμό. Διέρχεται έτσι τελείως ανεξέλεγκτα και χωρίς συνολικότερο προγραμματισμό μέσα από περιοχές που έχουν περιληφθεί στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο NATURA (όπως είναι ο προστατευόμενος ορεινός όγκος της Πάρνηθας), μέσα από κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους (όπως είναι ο αρχαιολογικός χώρος των Δερβενοχωρίων), από εκτάσεις με αγροτική παραγωγή, καθώς και περιοχές με οικιστική και τουριστική ανάπτυξη (όπως είναι ο Βαρνάβας και το Μαρκόπουλο Ωρωπού). Πρόκειται για μια χάραξη του αγωγού, η οποία δεν υπακούει σε συγκεκριμένο χωροταξικό σχεδιασμό και προγραμματισμό. Για τον λόγο αυτό, οι ως άνω πράξεις της Διοικήσεως αντίκεινται ευθέως στον νόμο.

Κατά μείζονα δε λόγο είναι ακυρωτέες ενόψει του γεγονότος ότι για την έκδοσή τους δεν τηρήθηκε καν η διαδικασία της ΠΠΕΑ, κατά την οποία «λαμβάνονται υπόψη: αα) Οι γενικές και ειδικές κατευθύνσεις της χωροταξικής πολιτικής, που προκύπτουν από εγκεκριμένα χωροταξικά, ρυθμιστικά και πολεοδομικά σχέδια ή άλλα σχέδια χρήσεων γης.  ββ) Η περιβαλλοντική ευαισθησία της περιοχής, που ενδέχεται να θιγεί από το έργο ή τη δραστηριότητα. γγ) Τα χαρακτηριστικά των ενδεχόμενων σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως το μέγεθος, η πολυπλοκότητα, η ένταση και η έκτασή τους, ο διασυνοριακός χαρακτήρας τους, η διάρκεια, η συχνότητα και η αναστρεψιμότητά τους.  δδ) Τα οφέλη για την εθνική οικονομία, την εθνική ασφάλεια, τη δημόσια υγεία και η εξυπηρέτηση άλλων λόγων δημόσιου συμφέροντος. εε) Οι θετικές επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον σε μία ευρύτερη περιοχή από εκείνη που επηρεάζεται άμεσα από το έργο ή τη δραστηριότητα» (άρθρο 4 παρ. 6 περιπτ. β΄ του ν. 1650/1986)...."

 "...4. Η καθορισθείσα με τις ως άνω πράξεις διαδρομή του αγωγού διέρχεται, σε σημαντική έκταση, μέσα από δασικές εκτάσεις, τουλάχιστον στο τμήμα αυτής που βρίσκεται εντός της διοικητικής περιφέρειας της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα. Ωστόσο, από κανένα στοιχείο του φακέλου προκύπτει ότι προηγήθηκε της έγκρισης της εγκατάστασης και της διαδρομής του αγωγού η έκδοση άδειας επεμβάσεως σε δασική έκταση, σύμφωνα με τους ορισμούς του ν. 998/1979. Επισημαίνεται δε ότι η εγκατάσταση του εν λόγω αγωγού απαιτεί καταστροφή δασικής βλάστησης σε μεγάλη έκταση, αφού προϋποθέτει εκσκαφές και εκρίζωση δέντρων εκατέρωθεν του αγωγού. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 4 παρ. 1 περιπτ. β΄ του ν.  1929/1991, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 14 του ν. 2289/1995, απαγορεύεται σε απόσταση 4 μέτρων δεξιά και 4 μέτρων αριστερά του αγωγού η φύτευση οιουδήποτε δένδρου. Καθίσταται επομένως σαφές ότι η άδεια επεμβάσεως σε δασική έκταση, όπως είναι σημαντικό τμήμα της εκτάσεως που διέρχεται ο επίδικος αγωγός εντός της περιφέρειάς της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα, συνιστά αναγκαία προϋπόθεση για την εγκατάσταση και την αδειοδότηση της λειτουργίας του έργου. Συνεπώς, οι εν λόγω πράξεις της Διοικήσεως είναι ακυρωτέες για παράβαση νόμου αφού δεν προηγήθηκε αυτών η έκδοση άδειας επεμβάσεως σε δασική έκταση...."

"... Όπως προκύπτει από τη Μ.Π.Ε. και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, ενώ η διαδρομή προβλέπεται να διέλθει εντός δασικών εκτάσεων και να επιφέρει καταστροφή χιλιάδων δασικών δέντρων, δεν προκύπτει η εξέταση εναλλακτικών λύσεων κατά τρόπο ώστε η επίδικη εγκατάσταση να διέλθει από άλλη, μη δασική, περιοχή ή σε δασική μεν περιοχή αλλά με μικρότερη θυσία δασικής βλαστήσεως. Επισημαίνεται μάλιστα ότι η διαδρομή που προτείνει η Τοπική Κοινότητα Βαρνάβα και βρίσκεται ακριβώς στα ανατολικά όρια της διοικητικής της περιφέρειας δεν επάγεται καταστροφή δασικής βλάστησης, ενώ δεν επιφέρει καμία απολύτως πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του έργου. Για τον λόγο αυτό, οι εν λόγω πράξεις είναι ακυρωτέες για μη νόμιμη αιτιολογία και παράβαση νόμου (πρβλ. Σ.τ.Ε. 1508/2008)...."

"...Τόσο από τη Μ.Π.Ε., όσο και από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η εξέταση άλλων εναλλακτικών λύσεων που να αιτιολογούν επαρκώς, μέσα από συγκριτικά δεδομένα, την επιλογή της επίμαχης χάραξης, ούτε ειδική μέριμνα για τη συγκεκριμένη λήψη μέτρων προς αποτροπή κινδύνων για ως άνω ευαίσθητα οικοσυστήματα σε περίπτωση ζημίας ή βλάβης του αγωγού. Πολύ δε περισσότερο δεν προκύπτει η εξέταση της σεισμικότητας της ευρύτερης περιοχής, σε συνδυασμό με τους σημαντικούς κινδύνους που προκύπτουν σε περίπτωση ζημίας του αγωγού για τα εν λόγω ευαίσθητα οικοσυστήματα των ακτών του Βαρνάβα και του Ευβοϊκού Κόλπου. Επισημαίνεται δε ότι σε περίπτωση σεισμικής δραστηριότητας και, συνακόλουθα, βλάβης του αγωγού και διαρροής φυσικού αερίου θα επέλθει οικολογική καταστροφή πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της Μεσογείου. Θα επιφέρει δε οριστική νέκρωση του Ευβοϊκού Κόλπου, ο οποίος, ως γνωστόν, συνιστά σημαντικό αλιευτικό καταφύγιο. Επιπλέον, δεν προκύπτει εξέταση εναλλακτικών λύσεων, περιλαμβανομένης της μηδενικής, ώστε να αποφεύγεται η διέλευση του αγωγού σε απόσταση λίγων μόνο εκατοντάδων μέτρων από τον οικισμό του Βαρνάβα, ενόψει μάλιστα και της σημαντικής σεισμικότητας που παρουσιάζει η ευρύτερη περιοχή. Εξάλλου, δεν προκύπτει η εξέταση μέτρων αντιμετώπισης των κινδύνων που δημιουργούνται για την ασφάλεια των κατοίκων του οικισμού σε περίπτωση ζημίας στον αγωγό και, συνακόλουθα, εκρήξεων. Ενόψει τούτων, οι εν λόγω πράξεις είναι ακυρωτέες λόγω ελλιπούς αιτιολογίας και λόγω παράβασης νόμου....."

".....Στην εξεταζόμενη περίπτωση, ο επίμαχος αγωγός προγραμματίζεται, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες πράξεις της Διοίκησης, να διέλθει από έκταση εντός των ορίων της διοικητικής περιφέρειας της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα, η οποία διασχίζεται από δυο ενεργά υδατορέματα, τα οποία ουδέποτε έχουν οριοθετηθεί. Τα εν λόγω ρέματα ξεκινούν από τις κορυφές των δυο λόφων που βρίσκονται ανάντι της εκτάσεως και καταλήγουν στον Ευβοϊκό Κόλπο και μάλιστα στο σημείο όπου, σύμφωνα με την επίδικη χάραξη, θα καταλήγει ο αγωγός (!). Επισημαίνεται, μάλιστα, ότι τα δυο αυτά ρέματα, τα οποία υποδέχονται κατά τις βροχοπτώσεις, μεγάλες ποσότητες υδάτων, διέρχονται και τέμνουν την προγραμματιζόμενη χάραξη τη διαδρομής του αγωγού (!). Καθίσταται έτσι αντιληπτό ότι σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης είναι πιθανή η παράσυρση του επίδικου αγωγού και η διαρροή μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου, γεγονός που θα επιφέρει τεράστια οικολογική καταστροφή στην περιοχή και στον Ευβοϊκό Κόλπο, καθώς και σοβαρούς κινδύνους για την ζωή και την ασφάλεια των κατοίκων του γειτονικού οικισμού του Βαρνάβα. Ωστόσο, τόσο από την Μ.Π.Ε., όσο και από την υπόψη έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του έργου, δεν προκύπτει ουδεμία πρόνοια για την αντιμετώπιση των κινδύνων που δημιουργούνται από την ύπαρξη των ως άνω ενεργών ρεμάτων, ούτε συνεκτιμάται η ύπαρξή τους. Επομένως, οι εν λόγω πράξεις είναι ακυρωτέες για μη νόμιμη αιτιολογία και για παράβαση νόμου, αφού αφενός δεν λαμβάνουν υπόψη την ύπαρξη των ρεμάτων αυτών, αφετέρου δε επιτρέπουν την εγκατάσταση του αγωγού χωρίς να έχει προηγουμένως συντελεσθεί η οριοθέτηση των εν λόγω ρεμάτων...."

".....Ενόψει των ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι τυχόν απόπειρα εκτέλεσης εργασιών για την κατασκευή του υπόψη έργου θα είναι παράνομη, αφού αφενός δεν έχει προηγηθεί η κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτριώσεως, ούτε έχουν καταβληθεί αποζημιώσεις στους ιδιοκτήτες, αφετέρου δε οι πράξεις στις οποίες βασίζεται το επίμαχο έργο, τουλάχιστον όσον αφορά το συγκεκριμένο τμήμα του εντός της περιφέρειας του Βαρνάβα, έχουν εκδοθεί μη νόμιμα.

Για τους λόγους αυτούς

Σας καλούμε

1.     Να απέχετε από οποιαδήποτε ενέργεια επέμβασης και καταπάτησης ιδιοκτησιών στην περιφέρεια της Τοπικής Κοινότητας Βαρνάβα, καθώς και από κάθε άλλη πράξη για την κατασκευή του επίμαχου αγωγού φυσικού αερίου επί της υπόψη εκτάσεως.

2.     Να προσέλθετε, έστω και τώρα, σε διάλογο και συνεννόηση με τις Υπηρεσίες μας, προκειμένου να εξευρεθεί κοινά αποδεκτή και, πρωτίστως, νόμιμη εναλλακτική επιλογή για τη διαδρομή του εν λόγω αγωγού φυσικού αερίου.

Σε διαφορετική περίπτωση, θα προβούμε σε κάθε νόμιμη ενέργεια για την προάσπιση της νομιμότητας, πρωτίστως δε για τη διασφάλιση των συμφερόντων των κατοίκων της περιφέρειας μας, ήτοι της ασφάλειας και της υγείας τους, καθώς και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος όπου διαβιούν.

     Αρμόδιος δικαστικός επιμελητής εντέλλεται να επιδώσει την παρούσα εξώδικη δήλωση – πρόσκληση στην εταιρεία ΔΕΣΦΑ Α.Ε., προς γνώση της και για κάθε νόμιμη συνέπεια.

Ο πληρεξούσιος δικηγόρος 

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΝΟΜΙΚΗΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΠΑΡ’ ΑΡΕΙΩ ΠΑΓΩ"