26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 2012 ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

γράφει ο Γιώργος Κόλλιας

Η πρώτη του Μάη, είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.

Οι αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον Καναδά το 1872.

Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, πάρθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο".

Εκείνη τη μέρα, 1η Μαΐου του 1886, 400.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Αυτό το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες, ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά στο χώρο της συγκέντρωσης στην πλατεία Haymarket.

Στη γύρω περιοχή, είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα οι οποίοι περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν.

Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης, διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια βόμβα έσκασε κοντά στους αστυνομικούς οι οποίοι άρχισαν να πυροβολούν και να χτυπούν τους συγκεντρωμένους χωρίς καμιά διάκριση. 

Είναι ακόμα άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες, επίσημα μόνο οκτώ νεκροί αστυνομικοί και τέσσερις διαδηλωτές έχουν επαληθευτεί.

Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν, τέσσερις αυτών καταδικάστηκαν σε θάνατο και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος τη ζωή του στην φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.

Πρωτομαγιά στην Ελλάδα 

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.

Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. 

Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών ήταν η έμπνευση του Ρίτσου για τον "Επιτάφιο".

Το 1944 ο κατοχικός στρατός των Γερμανών, εκτέλεσε 200 κομμουνιστές Έλληνες αγωνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ο Νίκος Μαριακάκης, ένας απ' τους 200, έγραψε στο σημείωμα που άφησε: "Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος".

Το Μάη του 1963, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή, δολοφονήθηκε ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης. Δεν ήταν Πρωτομαγιά, αλλά 22 Μαΐου. 

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλούσε σε συγκέντρωση των "Φίλων της Ειρήνης" για την παγκόσμια ύφεση όταν δέχτηκε επίθεση από άγνωστους με ρόπαλα. Έξω απ' την αίθουσα ο Λαμπράκης χτυπήθηκε από τρίκυκλο και τελικά εξέπνευσε στις 27 Μαΐου. Ο Λαμπράκης είχε συμμετοχή σε ειρηνιστικές πορείες τον Απρίλιο του 1963 στην Αθήνα, κι ήταν απ' τα κεντρικά πρόσωπα στην εκδήλωση για την Πρωτομαγιά στο γήπεδο του Παναθηναϊκού.

Το 1976, πάλι πρώτη Μαΐου, είχαμε το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη σε τροχαίο. Ο Αλέκος Παναγούλης έχει μείνει στην ιστορία σαν σύμβολο της αντίστασης κατά της χούντας για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, με τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού , τον Αύγουστο του 1968. 

Είχε συλληφθεί άμεσα και είχε τελειώσει την απολογία του με τη φράση "Δεν υπάρχει, κύριοι στρατοδίκαι, ωραιότερο κύκνειο άσμα για κάθε αγωνιστή, από τον επιθανάτιο ρόγχο μπροστά στα πολυβόλα του εκτελεστικού αποσπάσματος της τυραννίας". Η παγκόσμια κατακραυγή της δίκης απέτρεψε την εκτέλεση του Παναγούλη. Στη φυλακή βασανίστηκε μέχρι την απελευθέρωσή του. Η αμνηστία που έδωσε ο Παπαδόπουλος τον Αύγουστο του 1973 κάλυπτε και τον Αλέκο Παναγούλη. Η συγκυρία του θανάτου του Παναγούλη σε τροχαίο χαρακτηρίζεται από πολλούς ιδιαίτερα ύποπτη, επειδή μόλις λίγο καιρό πριν το θάνατό του, είχε φέρει στη δημοσιότητα στοιχεία από τα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ.

ΣΗΜΕΡΑ

Η Εργατική Πρωτομαγιά από το 1886 αποτέλεσε και αποτελεί ένα σταθμό και μια αφετηρία για τους εργαζόμενους όλου του κόσμου, που συμβολίζει τους αγώνες και τις διεκδικήσεις τους για τη διασφάλιση των στοιχειωδών δικαιωμάτων τους και είναι ημέρα Μνήμης και Τιμής για όλους αυτούς που θυσιάστηκαν αλλά και για όσους συνεχίζουν με τους αδιάκοπους αγώνες τους να αγωνίζονται για το αναφαίρετο δικαίωμα του ανθρώπου για εργασία, άνοδο του βιοτικού επιπέδου, βελτίωση της ποιότητας ζωής, των συνθηκών και των όρων εργασίας.

Πέρα όμως από τη διαχρονική της σημασία, σήμερα o εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς, προσλαμβάνει και μια άλλη διάσταση, αφού οικονομική κρίση, ο εφιάλτης της ανεργίας και η ραγδαία αύξηση των οικονομικά εξαθλιωμένων συνανθρώπων μας καθιστούν τα ζητήματα της εργασίας και της οικονομικής επιβίωσης ως κεντρικά ζητήματα, στον προβληματισμό και την αναζήτηση για την παραγωγή και το σχεδιασμό της πολιτικής τόσο στην χώρα μας, όσο και στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΑΠΕΡΓΟΥΣ ΧΑΛΥΒΔΟΥΡΓΟΥΣ

ΧΩΡΙΣ ΣΧΟΛΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ! ΟΛΟΙ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ!

Κορυφώνεται σήμερα Τετάρτη και αύριο Πέμπτη, με τη 48ωρη απεργία ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ το απεργιακό μέτωπο ενάντια στο πολυνομοσχέδιο, το οποίο εισέρχεται την Πέμπτη προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής.

Η απεργιακή συγκέντρωση ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 11:00 π.μ. στο Πεδίον του Αρεως και αύριο την ίδια ώρα στο Σύνταγμα, ενώ το ΠΑΜΕ οργανώνει χωριστές συγκεντρώσεις τις ίδιες ώρες στην Ομόνοια.

Στην απεργία συμμετέχουν υπάλληλοι του Δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, εργαζόμενοι στις ΔΕΚΟ και σε ασφαλιστικά ταμεία. 

Σε 48ωρη απεργία προχωρούν επίσης οι καθηγητές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και οι δάσκαλοι. 

Παράλληλα, και τις δύο ημέρες απεργούν οι εργαζόμενοι στις τράπεζες, ενώ οι εργαζόμενοι στην Αγροτική Τράπεζα αποφάσισαν την πραγματοποίηση επαναλαμβανόμενων 24ωρων απεργιών από τη Δευτέρα. 

Στο χώρο της Υγείας, οι νοσοκομειακοί γιατροί, οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, το ΕΚΑΒ και τις υπηρεσίες πρόνοιας, καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες γιατροί θα λάβουν επίσης μέρος στην 48ωρη κινητοποίηση. 

Συνεχίζονται μέχρι και την Πέμπτη οι 48ωρες απεργίες των εφοριακών. 

Και οι εργαζόμενοι στα λιμάνια έχουν κηρύξει 48ωρη απεργία για σήμερα και αύριο. 

Κλειστά θα είναι σήμερα τα εμπορικά καταστήματα, έπειτα από απόφαση της ΕΣΕΕ τα αρτοποιεία με απόφαση της γενικής συνέλευσης της Ομοσπονδίας Αρτοποιών, αλλά και τα πρατήρια υγρών καυσίμων. 

Με πεντάωρη στάση εργασίας από τις 8 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι θα συμμετάσχει στη σημερινή απεργία ο κλάδος των πωλητών φρουτολαχανικών. 

Σε 24ωρη απεργία προχωρούν σήμερα οι οδοντίατροι και οι φαρμακοποιοί της Αττικής. 

Με στάσεις εργασίας θα συμμετάσχουν οι εργαζόμενοι στα μέσα μαζικής μεταφοράς προκειμένου να μεταβούν οι πολίτες στις συγκεντρώσεις. 

Ειδικότερα, σήμερα τα λεωφορεία θα κινηθούν από τις 09.00 έως τις 21.00, τα τρόλεϊ από τις 09.00 έως τις 21.00, οι συρμοί του ΗΣΑΠ από τις 10.00 έως τις 18.00, οι συρμοί του Τραμ από τις 08.00 έως τις 20.00 και οι συρμοί των Γραμμών 2 και 3 του Μετρό από τις 09.00 έως τη λήξη της βάρδιας. 

Το τμήμα του Μετρό Δ. Πλακεντίας - Αεροδρόμιο θα μείνει κλειστό καθ΄ όλη τη διάρκεια της ημέρας.\Αύριο Πέμπτη τα λεωφορεία θα πραγματοποιούν δρομολόγια από τις 09.00 έως τις 21.00, τα τρόλεϊ από τις 09.00 έως τις 21.00, οι συρμοί του Τραμ από τις 08.00 έως τη λήξη της βάρδιας, και οι συρμοί του ΗΣΑΠ καθώς και του Μετρό από τις 09.00 έως τη λήξη της βάρδιας.\Το τμήμα Δ. Πλακεντίας- Αεροδρόμιο θα μείνει και αύριο κλειστό καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. 

Σημειώνεται ότι σήμερα και αύριο, με εντολή της αστυνομίας οι σταθμοί του μετρό Σύνταγμα και Ευαγγελισμός θα παραμείνουν κλειστοί για το επιβατικό κοινό. Οι συρμοί θα διέρχονται από τους σταθμούς χωρίς να πραγματοποιούν στάσεις. Σήμερα και αύριο ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος αλλά και τα τρένα του ΟΣΕ δεν θα εκτελούν δρομολόγια, λόγω της τριήμερης απεργίας των σιδηροδρομικών η οποία ξεκίνησε χθες Τρίτη. 

Ακόμη, σήμερα και αύριο δεν θα κυκλοφορούν ταξί, φορτηγά και βυτιοφόρα. 

Χωρίς αστικά λεωφορεία για 48 ώρες θα μείνει και η Θεσσαλονίκη από σήμερα. 

Σε 12ωρη αντί της 48ωρης απεργίας που είχαν εξαγγείλει προχωρούν τελικά οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Η απεργία ξεκίνησε από τις 00:01 της Τετάρτης.

15 ΟΚΤΩΒΡΗ. ΟΛΟΙ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ!

11 ΜΑΗ 2011. ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ

Σε μαζική και αγωνιστική συμμετοχή καλεί η ΓΣΕΕ τους εργαζόμενους, στην γενική απεργία που έχει εξαγγείλει από κοινού με την ΑΔΕΔΥ, για την Τετάρτη 11 Μαΐου.

"Απεργούμε εκφράζοντας την έντονη διαμαρτυρία μας για τις άδικες και σκληρές πολιτικές που εκτοξεύουν την ανεργία, διευρύνουν την ψευτοαπασχόληση, καταπατούν τις ΣΕΕ και τα εργασιακά δικαιώματα, εκποιούν τις ΔΕΚΟ και το δημόσιο πλούτο, χωρίς ταυτόχρονα να εξασφαλίζουν την έξοδο από την κρίση και την ύφεση της ελληνικής οικονομίας" δηλώνει σε ανακοίνωσή της η ΓΣΕΕ.

Η συγκέντρωση θα γίνει στις 11 το πρωί στο Πεδίον του Άρεως ενώ θα ακολουθήσει πορεία προς τη Βουλή.

Το ΠΑΜΕ θα πραγματοποιήσει συλλαλητήριο διαμαρτυρίας στις 10 το πρωί στην Ομόνοια με κεντρικό αίτημα την ανατροπής της πολιτικής της λιτότητας.

Προβλήματα θα αντιμετωπίσει το επιβατικό κοινό την Τετάρτη, λόγω της συμμετοχής των εργαζομένων στα μέσα μαζικής μεταφοράς στην απεργία.

Συγκεκριμένα στάσεις εργασίας θα πραγματοποιήσουν οι:

·         ΕΘΕΛ από έναρξη της βάρδιας έως τις 09.00 και από 21.00 έως τη λήξη της βάρδιας

·         ΗΣΑΠ από έναρξη της βάρδιας έως τις 10.00 και από τις 16.00 έως τη λήξη της βάρδιας

·         Μετρό από την έναρξη της βάρδιας έως τις 8 το πρωί

·         Ακινητοποιημένοι θα μείνουν οι συρμοί του ΟΣΕ και του Προαστιακού Σιδηρόδρομου

·         Τραμ και Τρόλεϊ θα λειτουργήσουν από 08:00 έως 22:00.

Προβλήματα αναμένονται και στις πτήσεις, με την ΟΣΥΠΑ να συμμετέχει στην απεργία με τετράωρη στάση εργασίας από τις 12:00 έως τις 16:00. Συμμετοχή στην 24ωρη απεργία εξήγγειλαν και οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας.

Συμμετοχή, επίσης, γνωστοποίησαν οι γιατροί και οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία, για την Τετάρτη 11 Μαΐου. Στην ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία Νοσοκομειακών Γιατρών, καταγγέλλει κατεδάφιση της δημόσιας υγείας ενώ για προβλήματα άλυτα που οξύνονται κάνει λόγο στην ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα δημόσια νοσοκομεία.

Δεμένα θα μείνουν τα πλοία στα λιμάνια λόγω της συμμετοχής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ναυτικών στην 24ωρη πανελλαδική απεργία.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης καλεί τους εργαζόμενους να λάβουν μέρος στην 24ωρη απεργία και να "κατέβουν στο δρόμο του αγώνα".

Τα δικαστήρια και τα υποθηκοφυλακεία της χώρας θα παραμείνουν κλειστά την Τετάρτη σύμφωνα με ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Δικαστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, λόγω της συμμετοχής της ΟΔΥΕ στην απεργία που έχουν κηρύξει η ΑΔΕΔΥ και η ΓΣΕΕ. Οι δικαστικοί υπάλληλοι "μετέχουν και αγωνίζονται για το αύριο, μετέχουν και αγωνίζονται για να σταματήσει η κατρακύλα των εργασιακών μισθολογικών και κοινωνικών κατακτήσεων" αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.

ΣΧΟΛΙΟ

Αποτελεί χρέος των εργαζομένων η συμμετοχή στην Γενική Απεργία που κήρυξαν τα συνδικάτα Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα.

Απέναντι στην νεοφιλελεύθερη λαίλαπα που καθαιρεί κατακτήσεις χρόνων των εργαζομένων, η μόνη άμυνα είναι η συνειδητοποίηση των εργαζομένων και η συμμετοχή τους σε μαζικές δράσεις, όπως είναι και η Γενική Απεργία.

Συμμετέχουμε λοιπόν και στην απεργία, αλλά και στις απεργιακές συγκεντρώσεις, είτε στο Πεδίο του Άρεως, είτε στην Ομόνοια.

Ο ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΜΑΗΣ ΤΟΥ 1936.

Τετάρτη 29 Απρίλη 1936. Δώδεκα χιλιάδες καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης - εκ των οποίων περίπου το 70% γυναίκες - αυτή τη μέρα δεν πιάνουν δουλιά, αλλά κατεβαίνουν σε απεργία, ύστερα από απόφαση του συνδικαλιστικού τους φορέα, της Πανελλήνιας Καπνεργατικής Ομοσπονδίας (ΠΚΟ). Κυριότερο αίτημά τους έχουν την αύξηση των ημερομισθίων στις 120 - 135 δραχμές με την εφαρμογή της σύμβασης του 1924. Η απεργία ξεκινάει από τις 9.30 το πρωί. Τα καπνομάγαζα κλείνουν και οι απεργοί κατευθύνονται αρχικά στα γραφεία της Ομοσπονδίας και στη συνέχεια στον κινηματογράφο «Πάνθεον», όπου έχουν συγκέντρωση, για να συζητήσουν και να αποφασίσουν τα μέτρα που πρέπει να λάβουν για την περιφρούρηση του αγώνα τους. Εξω από τον κινηματογράφο, η αστυνομία με ισχυρές δυνάμεις δείχνει τα δόντια της, έτοιμη, ανά πάσα στιγμή να επιδοθεί στο ...θεάρεστο έργο της.

Οι απεργοί αγνοούν την προκλητική αστυνομική παρουσία, εκλέγουν Κεντρική Επιτροπή Αγώνα και στις 12.30 το μεσημέρι η Επιτροπή κάνει παράσταση στον γενικό Διοικητή Μακεδονίας Κ. Πάλλη με το υπόμνημα των αιτημάτων των καπνεργατών. Την ίδια μέρα ξεσπά η απεργία στο Βόλο και τις Σέρρες.

Πολύ γρήγορα, η απεργία επεκτείνεται και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Την Πέμπτη 30 Απρίλη στην απεργία κατεβαίνουν τα Σωματεία καπνεργατών στην Καβάλα και στη Δράμα. 

Το Σάββατο 2 Μάη θα προστεθούν τα Σωματεία Αγρινίου, Κομοτηνής, Σάμου, Σιδηροκάστρου, Προσοτσάνης, Νιγρίτας, Ξάνθης, Λαγκαδά, Σιάτιστας, Καρδίτσας, Πειραιά κ.ά. 

Την Τρίτη 5 Μάη - 7η μέρα της απεργίας, κατεβαίνουν σε συμπαράσταση στη Θεσσαλονίκη οι κλωστοϋφαντουργοί, οι χαρτεργάτες, οι τσαγκαράδες και οι λαστιχάδες. 

Στις 6 Μάη το μεσημέρι μέλη φασιστικών οργανώσεων τους οποίους χρησιμοποιεί το κράτος πυροβολούν και τραυματίζουν τον καπνεργάτη Κώστα Σαμιώτη 20 χρονών.

Την επομένη, 7 Μάη, το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης καλεί την εργατική τάξη σε επιφυλακή για 24ωρη απεργία συμπαράστασης. Εν τω μεταξύ, η εργατική τάξη της Ελλάδας συμπαραστέκεται στους απεργούς. Οι πιο μαζικές ομοσπονδίες του Ηλεκτρισμού, Δέρματος, Οικοδόμων, Επισιτισμού, Ιματισμού, Κουρέων, Αρτεργατών, Φυματικών, το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Αθήνας, με τηλεγραφήματά τους προς τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας τονίζουν ότι αν δε λυθούν τα δίκαια αιτήματα των Καπνεργατών, των τσαγκαράδων και υφαντουργών και σε περίπτωση που εφαρμοστούν τα τρομοκρατικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν, η εργατιά όλης της χώρας θα κατέβει σε πανελλαδική απεργία. Αυτή τη μέρα φτάνει στη Θεσσαλονίκη, επιστρέφοντας από το Βελιγράδι, ο πρωθυπουργός της χώρας και μετέπειτα δικτάτορας Ι. Μεταξάς, ο οποίος σε κοινή σύσκεψη που είχε με τον Γενικό Διευθυντή και τον Σωματάρχη του Γ΄ Σώματος Στρατού δίνει το «πράσινο φως» για την καταστολή της απεργίας.

Σε λίγες ώρες, η συμπρωτεύουσα θα ζούσε μια από τις ηρωικότερες και τραγικότερες σελίδες της ιστορίας της.

Στις 8 Μάη, λίγο πριν το μεσημέρι, εφτά χιλιάδες απεργοί της Θεσσαλονίκης κατευθύνθηκαν προς τη γενική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος, για να απαιτήσουν την άμεση επίλυση των αιτημάτων τους. Δυνάμεις έφιππης και πεζής χωροφυλακής προσπάθησαν να τους σταματήσουν, χωρίς όμως να το πετύχουν. Τότε άρχισαν να πυροβολούν κατά του άοπλου πλήθους, που ύστερα από το πρώτο σοκ ανασύνταξε τις δυνάμεις του κι άρχισε να στήνει οδοφράγματα. Την ίδια ώρα, άλλη διαδήλωση από τρεις χιλιάδες περίπου εργάτες, που κατευθυνόταν επίσης προς το διοικητήριο, δέχτηκε κι αυτή επίθεση από τους χωροφύλακες. Οι εργάτες κατάφεραν να σπάσουν τις ζώνες των χωροφυλάκων και να ενωθούν με τους συναδέλφους τους στα οδοφράγματα.

Μέσα σε λίγη ώρα τα νέα είχαν φτάσει σε κάθε σημείο της πόλης κι ο κόσμος κατέβαινε από τις συνοικίες προς το κέντρο για να βοηθήσει τους αγωνιζόμενους εργάτες. Οι αρχές τρομοκρατήθηκαν. Ο Διοικητής της φρουράς Θεσσαλονίκης έδωσε διαταγή στο στρατό να χτυπήσει τους διαδηλωτές αλλά οι φαντάροι δεν υπάκουσαν. Τρεισήμισι ώρες κράτησαν οι οδομαχίες και τελικά οι διαδηλωτές υποχώρησαν. Πολλοί εργάτες είχαν τραυματιστεί αλλά η αγανάκτηση το λαού ήταν στο κατακόρυφο. Το βράδυ, πολλά σωματεία της Θεσσαλονίκης (αυτοκινητιστές, λιμενεργάτες, οικοδόμοι, τροχιοδρομικοί κ.ά.) κήρυξαν απεργία. Η κυβέρνηση σε απάντηση προχώρησε στην έκδοση διατάγματος επιστράτευσης των τροχιοδρομικών και των σιδηροδρομικών και διέταξε το Γ΄ Σώμα Στρατού να λάβει εξαιρετικά μέτρα προς εξασφάλιση της τάξης.

«Η αστυνομία - έγραφε ο «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» αναφερόμενος στα γεγονότα της 8ης Μαΐου - έδειξε σήμερα καθαρά πως παίζει το ρόλο του υπηρέτη του καπνεμπορικού και του άλλου κεφαλαίου. Με αγριότητα και βανδαλισμούς επιτέθηκε κατά των άοπλων καπνεργατών και καπνεργατριών, των υφαντουργών, των μικρών κοριτσιών (12 ως 15 χρόνων) και τους ματοκύλισε. Επί 3 1/2 ώρες η Θεσσαλονίκη βρισκότανε χτες σε κατάσταση μάχης, μεταξύ των δυνάμεων της αστυνομίας και ενός μέρους της εργατικής τάξης. Η στάση της αστυνομίας έχει εξεγείρει όλο το λαό».

Την επομένη, 9 Μαΐου, η απεργία στη συμπρωτεύουσα είχε γενικευτεί. Μαζί με τους εργάτες κατέβηκαν σε απεργία διαμαρτυρίας και οι επαγγελματίες, οι βιοτέχνες και οι φοιτητές. «Την πρωίαν της 9ης Μαΐου - γράφει ο Γρ. Δαφνής - απήργησαν εις ένδειξιν αλληλεγγύης οι λιμενεργάται, αρτεργάται, μυλεργάται, εργάται πλεκτηρίων και άλλων κλάδων, έτσι που το σύνολο των απεργούντων εργατών εις Θεσσαλονίκην ανήλθε εις 25.000 περίπου. Οι δε έμποροι και επαγγελματίαι έκλεισαν τα καταστήματά των. Ολόκληρος δηλαδή ο λαός της Θεσσαλονίκης, ο εργαζόμενος, ενεφανίζετο ηνωμένος εις την κατά των κυβερνητικών μέτρων διαμαρτυρίαν».

Ετσι οι χωροφύλακες από νωρίς το πρωί άρχισαν τις επιθέσεις εναντίον εργατικών συγκεντρώσεων. Η πρώτη σοβαρή σύγκρουση έγινε μεταξύ χωροφυλακής και απεργών αυτοκινητιστών στην οδό Εγνατίας. Οι χωροφύλακες χτύπησαν στον ψαχνό και σε λίγο έπεσε ο πρώτος νεκρός απεργός: ήταν ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. «Το πλακόστρωτο και οι γύρω δρόμοι βάφονται με αίμα. Παντού ακούγονται αγκομαχητά των πληγωμένων και οι κατάρες του πλήθους ενάντια στους φονιάδες. Γίνεται διαδήλωση με το νεκρό εργάτη πάνω σε μια πόρτα μπροστά προς το Διοικητήριο, από το οποίο απουσιάζει ο Διοικητής, όχι, όμως και οι χωροφύλακες που το φυλάνε πάνοπλοι. Την ίδια ώρα οι καμπάνες σε όλες τις συνοικίες κτυπάν συναγερμό, ο λαός ξεχύνεται στους δρόμους και κατηφορίζει προς το Κέντρο. Πορείες με υψωμένες τις γροθιές ενώνονται με τους απεργούς, ενώ κόκκινα λάβαρα βαμμένα από το αίμα των δολοφονημένων εργατών ανεμίζουν. Οι πρώτοι νεκροί: Β. Σταύρου, Ιντο Σενόρ, Γ. Πανόπουλος, Αγλαμίδης, Σαλβατόρ Ματαράσο, Δημ. Λαϊλάνης, Σ. Διαμαντόπουλος, Γιάννης Πιτάρης, Ευθύμης Μάνος, Μανώλης Ζαχαρίου, Αναστασία Καρανικόλα».

Οι μαζικές δολοφονίες διαδηλωτών αντί να κάμψουν τη λαϊκή αντίσταση, τη θεριεύουν προκαλώντας νέα κύματα οργής και αγανάκτησης. Ολη η πόλη έχει ξεσηκωθεί ενώ οι στρατιώτες παραβαίνουν τις διαταγές, αρνούνται να σηκώσουν όπλο κατά του λαού και συγκρούονται με τους χωροφύλακες.

Το μεσημέρι ο διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού διατάσσει τους χωροφύλακες να κλειστούν στα αστυνομικά τμήματα, δίνει εντολή σε αξιωματικούς του στρατού να αναλάβουν τη Διοίκηση των αστυνομικών τμημάτων, και βγάζει ανακοίνωση που απαγορεύει κάθε συγκέντρωση ακόμα και λίγων ατόμων σε κλειστό ή ανοιχτό χώρο, ενώ κλείνει και τα μαγαζιά της Θεσσαλονίκης. Το γεγονός αυτό αντί να δράσει καταπραϋντικά οξύνει ακόμη περισσότερο τα πνεύματα. Στις 5 μ.μ. πραγματοποιείται νέα λαϊκή συγκέντρωση στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου χωρίς να υπάρξουν επεισόδια. Οι συγκεντρωμένοι εκδίδουν ψήφισμα το οποίο λέει:

«Απας ο λαός της Θεσσαλονίκης συγκεντρωθείς εις παλλαϊκήν συγκέντρωσιν και ακούσας των ρητόρων, αποφασίζει:

1) Εκφράζει τον αποτροπιασμόν και την αγανάκτησίν του διά τους δολοφόνους.

2) Διαδηλώνει τη συμπάθειάν του προς τους αγωνιζόμενους απεργούς.

Και ζητεί: 1) Παραίτησιν της κυβερνήσεως.

3) Αμεσον σύλληψιν του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου και την αντικατάστασιν του Γενικού Διοικητού Πάλλη.

4) Επίλυση όλων των αιτημάτων των απεργών και ακύρωσιν της αποβολής του φοιτητή Καββαδία.

5) Απελευθέρωσιν όλων των συλληφθέντων.

6) Απόδοσιν των θυμάτων εις τα εργατικά Σωματεία προς κήδευσιν.

7) Να επιτραπεί αύριον η τέλεσις παλλαϊκού μνημοσύνου.

Δηλώνει:

ότι θα συνεχίσει την απεργίαν μέχρις της πλήρους επιλύσεως όλων των αιτημάτων και αναθέτει εις τον Διοικητήν του Γ. Σ. Στρατού τη διαβίβασιν του παρόντος ψηφίσματος εις την κυβέρνησιν».

Το βράδυ της 9ης Μαΐου ο λαός της Θεσσαλονίκης είναι η πραγματική εξουσία στην πόλη. «Οι αρχές είχαν ουσιαστικά καταλυθεί. Οι συνοικισμοί όλοι είχαν καταληφθή από τους διαδηλωτάς», γράφει ο επιμελητής του ημερολογίου του Ιωάννη Μεταξά, Π. Σιφναίος. Και ο Γρ. Δαφνής συμπληρώνει: «Τη νύκτα της 9ης προς 10η Μαΐου, ούτε ο Γενικός Διοικητής, ούτε ο Σωματάρχης, ούτε καμία άλλη αρχή ημπορούσε να ασκήση εξουσίαν! Ητο εκτός πάσης αμφιβολίας ότι ο λαός της Θεσσαλονίκης ήτο κύριος της καταστάσεως». Μπρος σε αυτή την κατάσταση ο Μεταξάς δεν έκρυψε τον τρόμο του και διέταξε - όπως προαναφέραμε - να κινηθεί το Σύνταγμα Λαρίσης προς τη Θεσσαλονίκη και μοίρα του Στόλου να καταπλεύσει προς την πόλη. Ηθελε προφανώς να σπείρει τον τρόμο και να δείξει πως ήταν αποφασισμένος για όλα, αλλά τα πράγματα δεν οδηγήθηκαν σε νέα σύγκρουση δεδομένου ότι η απεργία λύθηκε με συμβιβασμό που επιτεύχθηκε σε κεντρικό επίπεδο στον οποίο συνέβαλε και η Ενωτική ΓΣΕΕ με επικεφαλής τον Κ. Θέο.

ΠΗΓΗ: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ