ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΛΒΙΟ "ΟΣΑ ΘΥΜΟΥΜΑΙ ΞΙΣΤΟΡΩ" ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΛΛΙΑ

 Ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Κόλλια "ΟΣΑ ΘΥΜΟΥΜΑΙ ΞΙΣΤΟΡΩ" που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

Θέρος – Τρύγος – Πόλεμος.

Πόλεμο δεν έζησα, αλλά έζησα και το θέρος και τον τρύγο.

Όταν ερχόταν ο καιρός για το θέρος, το χωριό ήταν σ΄ αναταραχή. Σ΄ όλα τα σπίτια ετοίμαζαν τα «κοφίνια» που θα τα γέμιζαν με σταφύλια, τα «κοφάκια» (μικρά κοφίνια) με τα οποία οι «κουβαλητάδες» θα μετέφεραν τα σταφύλια απ΄ τα κλήματα στα κοφίνια,  τρόχιζαν τους «σβαρνάδες», με τους οποίους θα ΄κοβαν τα σταφύλια.

Μετά έπρεπε να ψάξουν για «κολίγους», με τους οποίους θα τρυγούσαν «δανεικά». Επειδή δυνατότητα να προσλάβουν εργάτες δεν υπήρχε, τρυγούσαν μαζί τ΄ αμπέλια της μιας οικογένειας και μετά, πάλι μαζί, της άλλης.

Και το βαρέλι, όμως, για το κρασί, ήθελε την δική του προετοιμασία. Το βγάζαμε έξω στην αυλή κι ο πατέρας το άνοιγε και μπαίνοντας μέσα μ΄ ένα ξυστρί, το έξυνε όλο. Όταν τελείωνε, το «φούντωνε», δηλαδή το σφράγιζε για να μην παίρνει αέρα και γίνει ξύδι το κρασί.

Μάζευαν άγρια αρωματικά φυτά, τα έβραζαν κι έφτιαχναν την «στιφάρμα», με την οποία έπλεναν το βαρέλι, πριν το γεμίσουν μούστο, ως αντισηπτικό, αλλά και για να πάρει άρωμα το κρασί. Φρόντιζαν να έχουν προμηθευτεί ρετσίνι απ΄ αυτούς που «χτύπαγαν» πεύκα στο χωριό.

Τα σταφύλια ήταν Σαββατιανά και το κρασί που έφτιαχναν στο χωριό μας ήταν «Ρετσίνα». Πιο πολύ για λόγους συντήρησης του κρασιού, παρά από άποψη.

Κι όταν ερχόταν εκείνη η μέρα, στο σπίτι επικρατούσε αναστάτωση. Βάζαμε τα σαμάρια στα ζώα, δέναμε την «νίγκλα» (ζώνη που έδενε το σαμάρι στο ζώο), φορτώναμε τα κοφίνια κι όλα τα χρειαζούμενα. Φωνές. «Άντε πάμε, μας έπιασε ο ήλιος», «το παγούρι με το νερό το πήρες;», «οι άλλοι έχουν φύγει, εμείς ακόμη εδώ είμαστε».

Στον δρόμο συναντούσαμε κι άλλους συγχωριανούς, που κι αυτοί πήγαιναν για τρύγο. Κουβέντες. «Έχει πράμα φέτος;», «μπα όχι και πολλά πράγματα», «ε, το κρασί της χρονιάς θα βγει», «θα ΄χει γράδο;», «φέτος θα ΄χει, πήγε καλά η χρονιά».

Το βράδυ γυρίζαμε κι αδειάζαμε τα κοφίνια στο πατητήρι. Λίγα τα πατητήρια στο χωριό κι έπρεπε να κλείσεις σειρά. Ο πατέρας πατούσε τα σταφύλια και στο καζάνι, κάτω απ΄ την σωλήνα, έτρεχε ο μούστος.

Μετά, εμείς τα παιδιά, περιμέναμε να φτιάξει η μάνα πετιμέζι, μουσταλευριά και μουστοκούλουρα, γιατί ο πατέρας είχε άλλη «αγωνία». Πότε θα ωριμάσει το κρασί, για να πιεί το πρώτο ποτήρι.

Το θέρος πάλι έφερνε νέα αναταραχή στο χωριό.

Ξανά τα ζώα να ετοιμαστούν, τα δρεπάνια να ανασυρθούν απ΄ την αποθήκη και να εξεταστούν αν είναι εντάξει, να βρεθούν άνθρωποι για «δανεικά». Εδώ τον πρώτο λόγο τον είχαν οι γυναίκες, αυτές, κυρίως, θέριζαν.

Τα πρώτα χρόνια που θυμάμαι, πήγαινε ο πατέρας μου στο ρέμα κι έφτιαχνε «δεματικά». Τα «δεματικά» ήσαν άγρια φυτά, τα οποία, αφού τα έβρεχε, τα ΄πλεκε κι έφτιαχνε «ιμάντες» για να δένουν τα δεμάτια σταριού. Αργότερα άρχισαν να χρησιμοποιούν σύρμα, για το δέσιμο των δεματιών.

Για κολατσιό ρέγγες (ήσαν το «φαγητό του φτωχού» τότε), λίγο τυρί, ελιές, ψωμί και το απαραίτητο κρασί.

Το θέρος ξεκίναγε όταν μάθαιναν πότε θα έρθει η αλωνιστική στο χωριό. Μάζευαν στο αλώνι σωρούς τα δεμάτια κι έκλειναν σειρά για αλώνισμα. Σχεδόν όλο το χωριό ήταν στο αλώνι. Άλλοι δούλευαν στην αλωνιστική, άλλοι έφερναν ακόμη δεμάτια, άλλοι πήγαιναν για να κλείσουν σειρά κι άλλοι είχαν «σειρά» για ν΄ αλωνίσουν. Κι εμείς τα παιδιά εκεί. Παίζαμε όλη μέρα μέσα στο άχυρο, κάτω από τον καυτό ήλιο.

Το στάρι το φέρναμε με τσουβάλια στο σπίτι και το αδειάζαμε στο «αμπάρι». Το «αμπάρι» ήταν ένα μεγάλο ξύλινο κιβώτιο, το οποίο μπροστά είχε μια κατασκευή για να παίρνουμε το στάρι που χρειαζόμασταν κάθε φορά. Μόλις γέμιζε τ΄ «αμπάρι» μπαίναμε μέσα και παίζαμε με τις ώρες, «κολυμπώντας» στο φρέσκο στάρι.

Πάντως ζούσαμε  έντονα αυτές τις καταστάσεις, γιατί ήσαν σημαντικές για το χωριό.

Το βιβλίο διατίθεται από τον ίδιο τον συγγραφέα έναντι 10 €. Για παραγγελίες στο email geKolliasVarnavas@gmail.com ή στο τηλέφωνο 6983638680