ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΣΤΟΝ ΧΥΤΑ ΜΑΡΑΘΩΝΑ. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Γ. Π. ΚΟΛΛΙΑ

• παρεμβαίνει και γράφει ο Γιώργος Π. Κόλλιας, ενεργός πολίτης Βαρνάβα

Η ΕΙΚΟΝΑ ΜΙΛΑ ΜΟΝΗ ΤΗΣ

Πέρασαν ήδη 4 χρόνια από τότε που βρέθηκαν τα αρχαία στον χώρο  του κατασκευαζόμενου ΧΥΤΑ Μαραθώνα στο Γραμματικό.

Όπως ανέφερε τότε η Αρχαιολογική Υπηρεσία επρόκειτο για λίθινη ελλειπτικού σχήματος κατασκευή (λιθοσωρός) προϊστορικών χρόνων, οικοδομικά λείψανα αγροικίας βυζαντινών χρόνων, τάφους της ίδιας περιόδου και τοιχάρια που χρονολογούνται στους υστεροκλασσικούς - ελληνιστικούς χρόνους.

Τότε πιστέψαμε ότι, όσο μεγάλα και να είναι τα οικονομικά συμφέροντα που προωθούν την κατασκευή του ΧΥΤΑ, δεν θα μπορούσαν να θαφτούν κάτω από τα σκουπίδια αρχαιολογικά ευρήματα ακόμη και προϊστορικών χρόνων. «Πλανηθήκαμε πλάνην οικτράν». Μπροστά στο χρήμα δεν υπάρχει ούτε ιερό, ούτε όσιο. Και δυστυχώς οι εκάστοτε κυβερνώντες, όπως αποδείχθηκε, δεν είναι με το «ιερό και όσιο», αλλά με το «χρήμα».

Έτσι αποφασίσθηκε από το Υπουργείο «Πολιτισμού» η ΔΙΑΚΟΠΗ των ανασκαφών, πριν ολοκληρωθούν και η «ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ», δηλαδή η κατεδάφιση, η καταστροφή των αρχαιοτήτων, με την ΥΠΠΟ/Τ./ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ02/100770/4801/21-10-2010 απόφαση του τότε Υπουργού κ. Γερουλάνου, για να συνεχιστεί το καταστροφικό έργο του ΧΥΤΑ Μαραθώνα. Όταν μάλιστα το αρμόδιο Αρχαιολογικό Συμβούλιο εισηγήθηκε στο Υπουργό την μη διακοπή των ανασκαφών και –κατά συνέπεια – την μη αποδόμηση των αρχαιοτήτων, μέχρι τουλάχιστον να ολοκληρωθεί η έρευνα και να γίνει η αξιολόγηση των ευρημάτων.

Καταλαβαίνετε τι έγινε; Ο τότε Υπουργός Πολιτισμού αποφάσισε την αποδόμηση (κατεδάφιση, καταστροφή) των αρχαιοτήτων ΠΡΙΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΘΕΙ Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥΣ. Δεν είμαι αρχαιολόγος και ως εκ τούτου δεν διαθέτω τις σχετικές γνώσεις. Αναρωτιέμαι, όμως. Εφ΄ όσον δεν ολοκληρώθηκε η ανασκαφή και κατά συνέπεια δεν ευρέθηκαν όλα όσα μπορούσαν να ευρεθούν, ΠΟΙΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΕΙ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΝΑ ΟΔΗΓΟΥΣΕ Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ, όπως στην Αμφίπολη; Ποιος εγγυάται ότι δεν υπήρχε τίποτα άλλο στο συγκεκριμένο χώρο; Κάτι άλλο που πλέον προορίζεται να μείνει θαμμένο κάτω από τα σκουπίδια;

Τότε είχα αποστείλει στο Υπουργό την παρακάτω επιστολή, όχι ελπίζοντας σε κάτι, αλλά μόνο για την διατύπωση της διαμαρτυρίας μου , για την πράξη του αυτή.

Κύριε Υπουργέ

Με την ΥΠΠΟ/Τ./ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ02/100770/4801/21-10-2010 απόφασή σας αποφασίσατε  την  χειρωνακτική αποδόμηση των αρχαίων καταλοίπων που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο του έργου Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής, στη θέση Μαύρο Βουνό Γραμματικού, Νομού Αττικής. Η ανωτέρω απόφαση αφορά την αποδόμηση της λίθινης ελλειπτικού σχήματος κατασκευής (λιθοσωρού) προϊστορικών χρόνων, των οικοδομικών λειψάνων αγροικίας βυζαντινών χρόνων, των τάφων της ίδιας περιόδου και των τοιχαρίων που χρονολογούνται στους υστεροκλασσικούς - ελληνιστικούς χρόνους.  

Η εισήγηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.)  ήταν αντίθετη, πλην όμως, απ΄ ότι φαίνεται,  δεν την λάβατε καθόλου υπόψη.Από το βιογραφικό σας διαπιστώνω ότι οι επιστημονικές σας γνώσεις και η επαγγελματική σας ενασχόληση δεν έχουν καμία σχέση με την αρχαιολογία, για να υποθέσω ότι έχοντας δική σας επιστημονική άποψη, αμφισβητείτε τεκμηριωμένα την σχετική εισήγηση του Κ.Α.Σ. Αναρωτιέμαι λοιπόν και θέλω απάντηση από εσάς: Με ποια κριτήρια αποφασίσατε την διακοπή των ανασκαφών στο «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού; Με ποια κριτήρια «θάβετε» την ιστορία του τόπου μας; 

Είχα την αίσθηση, μέχρι τώρα, ότι είχατε μια διαφορετική θεώρηση της πολιτικής διαχείρισης, σε σχέση με την κρατούσα αντίληψη. Με λίγα λόγια πίστευα ότι η πολιτική πρακτική σας θα υπαγορευόταν ΜΟΝΟ από αναγκαιότητα της προώθησης των στόχων και των σκοπών του Υπουργείου που υπηρετείτε, χωρίς να επηρεάζεστε από άλλους παράγοντες.  Δυστυχώς με διαψεύσατε. Και με διαψεύσατε οικτρά. Διαπιστώνω ότι και σεις δεν διαφέρετε από τους «κλασσικούς» πολιτικούς, οι οποίοι ευτελίζουν την πολιτική τους, υπηρετώντας άλλες σκοπιμότητες, όχι απαραίτητα ιδιοτελείς, αλλά σίγουρα τέτοιες που δεν συνάδουν με την ευθύνη που έχουν αναλάβει. 

Κύριε Υπουργέ 

Ευθύνη σας είναι η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η συντήρηση και η ανάδειξη εκείνων των μνημείων τα οποία «ζωντανεύουν» την ιστορία μας και μέσω αυτών, η διατήρηση της «ιστορικής μνήμης» των Ελλήνων. Μάλιστα, επειδή είστε ένας άνθρωπος που έχει σπουδάσει Ιστορία, θα περίμενα μεγαλύτερη ακόμη ευαισθησία. Εσείς, όμως, αποδείξατε, με την απόφασή σας αυτή, ότι δεν σας ενδιαφέρει τίποτα άλλο πέρα από την συνέχιση ενός καταστροφικού για τον τόπο έργου, όπως είναι αυτό του ΧΥΤΑ, θάβοντας στα σκουπίδια μνημεία, για τα οποία οι ειδήμονες ζητούν, αν μη τι άλλο, περισσότερη έρευνα. 

Κύριε Υπουργέ 

Προφανώς δεν σας ενδιαφέρει η γνώμη μου για σας. Άλλωστε εγώ είμαι ένας απλός πολίτης και μόνο. Προφανώς εσείς επιθυμείτε να είστε αρεστός σ΄ αυτούς οι οποίοι, αμέσως ή εμμέσως, ρυθμίζουν τις τύχες αυτού του τόπου.

Όμως θα πρέπει να γνωρίζετε ότι στην ιστορία έμειναν μόνο όσοι αντιστάθηκαν, όσοι αρνήθηκαν να συμβιβαστούν με μια απλή διαχείριση της μιζέριας, όσοι «δεν συνεμορφώθησαν προς τας υποδείξεις». Στην Ιστορία θα μείνει ο Αντώνης Τρίτσης κι όχι η κ. Βάσω Παπανδρέου. Στην Ιστορία θα μείνει η Μελίνα Μερκούρη κι όχι ο κ. Παύλος Γερουλάνος. 

Θα ήθελα να κλείσω την επιστολή μου αυτή ζητώντας σας να επανεξετάσετε την απόφασή σας. Φοβάμαι, όμως, ότι θα είναι μάταιο. Απ΄ ότι φαίνεται εσείς έχετε ήδη πάρει τις αποφάσεις σας, με κριτήρια άλλου είδους κι όχι επιστημονικά.

Με σεβασμό,

αλλά όχι –πλέον- με εκτίμηση

Γιώργος Κόλλιας

 

Σήμερα, 4 χρόνια μετά, αναρωτήθηκα για το που βρίσκονται τα «αποδομηθέντα» αρχαία μας (γιατί οι αρχαιότητες «ανήκουν» πρώτα απ΄ όλα στον τόπο που βρέθηκαν) και ποιο είναι το «μέλλον» τους.

Ως ενεργός πολίτης αυτού του τόπου θέλω να γνωρίζω αν σωστά αποδομήθηκαν οι αρχαιότητες του Μαύρου Βουνού, αν σωστά συντηρήθηκαν, αν σωστά φυλάσσονται και που, αν είναι επισκέψιμες. Δεν θέλω να φανταστώ ότι έχουν πεταχτεί σε κάποια γωνιά, ή ότι έχουν «εξαφανιστεί». Είμαι αποφασισμένος, όμως, να τις αναζητήσω και να απαιτήσω την ανάδειξή τους, ως «αρχαιότητες του Μαύρου Βουνού Γραμματικού» του Δήμου Μαραθώνα. Τίποτα λιγότερο από αυτό.

Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της αναζήτησης απέστειλα την πιο κάτω επιστολή στον Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού κ. Κ. Τασούλα, , με κοινοποίηση στην Υφυπουργό Πολιτισμού κ. Α. Γκερέκου, την Γεν. Γραμματέα Πολιτισμού κ. Λ. Μενδώνη και τις αρμόδιες Υπηρεσίες (Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατ. Αττικής) , απαιτώντας άμεσες απαντήσεις.

Η επιστολή στον Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού:

Κύριε Υπουργέ 

Με την ΥΠΠΟ/Τ./ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ02/100770/4801/21-10-2010 απόφαση του τότε Υπουργού αποφασίσθηκε  η  χειρωνακτική αποδόμηση των αρχαίων καταλοίπων που αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο του έργου Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Βορειοανατολικής Αττικής>>, στη θέση Μαύρο Βουνό Γραμματικού, Νομού Αττικής. 

Η ανωτέρω απόφαση αφορά την αποδόμηση της λίθινης ελλειπτικού σχήματος κατασκευής (λιθοσωρού) προϊστορικών χρόνων, των οικοδομικών λειψάνων αγροικίας βυζαντινών χρόνων, των τάφων της ίδιας περιόδου και των τοιχαρίων που χρονολογούνται στους υστεροκλασσικούς - ελληνιστικούς χρόνους.Η εισήγηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.)  ήταν αντίθετη, πλην όμως, δεν ελήφθη καθόλου υπόψη από την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου.Σήμερα, τέσσερα χρόνια, μετά θέλω να πληροφορηθώ τα εξής: 

Α. Υπάρχει αναλυτική καταγραφή ή/και φωτογραφική απεικόνιση των ευρεθέντων οικοδομικών λειψάνων και που τηρείται αυτή; 

Β. Αποδομήθηκαν όλα τα ευρεθέντα στο χώρο κτίσματα; 

Γ. Τηρήθηκαν οι κανόνες που προβλέπονται για την αποδόμηση αρχαίων κτισμάτων; 

Δ. Έχει γίνει λεπτομερής καταγραφή των αποδομηθέντων στοιχείων; 

Ε. Που βρίσκονται σήμερα τα αποδομηθέντα στοιχεία των κτισμάτων αυτών; 

ΣΤ. Ποια διαδικασία προβλέπεται προκειμένου να τα δω και να τα φωτογραφίσω; 

Ζ. Ποίοι υπάλληλοι ήσαν αρμόδιοι για την καταγραφή, την παρακολούθηση της αποδόμησης, της μεταφοράς και της φύλαξης τους;

Κύριε Υπουργέ

Τα ευρήματα αυτά βρίσκονταν στον τόπο που γεννήθηκα και μεγάλωσα και ως εκ τούτου είναι εύλογο το ενδιαφέρον μου για την τύχη τους, αλλά και για την αξιοποίησή τους, ανάδειξή τους και προβολή τους. Από την στιγμή μάλιστα που αποδόμησή τους έγινε για λόγους σκοπιμότητας και μόνο, με αντίθετη εισήγηση των ειδημόνων (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο), προκειμένου να συνεχιστεί το καταστροφικό έργο του ΧΥΤΑ στο Γραμματικό.

Αποτελεί, λοιπόν, για μένα καθήκον να αναζητήσω τα ευρήματα αυτά, να βεβαιωθώ πως έγινε ότι προβλέπεται για την συγκέντρωσή τους, για την ασφαλή μεταφορά τους και για την φύλαξή τους. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι τμήματά τους, ενδεχόμενα,  παρέμειναν στον χώρο και θα θαφτούν κάτω από τα σκουπίδια, ούτε – πολύ περισσότερο – ότι έχουν πεταχτεί, καταστραφεί, ή «εξαφανιστεί» όσα τμήματα αποδομήθηκαν. Είναι αυτονόητο, βέβαια, ότι αν συνέβη κάτι από τα παραπάνω, γεγονός που δεν πιστεύω ότι έχει γίνει, θα προβώ σε όσες διαδικασίες ο Νόμος προβλέπει σε βάρος των υπολόγων.

Είμαι βέβαιος ότι κατανοείτε τους λόγους για τους οποίους αναζητώ τα ευρήματα αυτά και ότι θα συνδράμετε στην προσπάθειά μου αυτή, από την θέση σας, δίνοντας εντολή στις αρμόδιες Υπηρεσίες να ερευνήσουν και να μου απαντήσουν γραπτώς.

Με εκτίμηση

Γιώργος Π. Κόλλιας

Παράλληλα κοινοποίησα την επιστολή  αυτή στον Δήμαρχο Μαραθώνα απαιτώντας την ενεργή στήριξή του στο αίτημά μου, όπως είναι υποχρεωμένος να πράξει, με την παρακάτω επιστολή:

Κύριε Δήμαρχε

Σας κοινοποιώ την από 15/11/2014 επιστολή μου προς τον Υπουργό Πολιτισμού, σχετικά με την τύχη των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν κατά την κατασκευή του έργου του ΧΥΤΑ Μαραθώνα, στο Μαύρο Βουνό Γραμματικού, το έτος 2010.

Όπως θα διαπιστώσετε από το περιεχόμενο της επιστολής, αποτελεί πολύ σημαντικό ζήτημα, για πολλούς και ευνόητους λόγους, για τους κατοίκους του Γραμματικού, αλλά και για όλους τους σκεπτόμενους και ενεργούς πολίτες του Δήμου μας, η αναζήτηση, αξιοποίηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων του Μαύρου Βουνού Γραμματικού.

Παρακαλώ, λοιπόν, για την παρέμβασή σας προς το αρμόδιο Υπουργείο, αλλά και προς κάθε άλλη εμπλεκόμενη Υπηρεσία, για την αναζήτηση αρχικά και την αξιοποίηση στην συνέχεια των αρχαιοτήτων μας.

Σας τονίζω ότι δεν πρόκειται για προσωπικό αίτημα και δεν αφορά την συγκεκριμένη μόνο περιοχή του Δήμου μας. Είναι θέμα ηθικής τάξης, ουσιαστικό και αφορά όλον τον Δήμο Μαραθώνα.

Με εκτίμηση

Γιώργος Π. Κόλλιας

Καλώ και όσους συμπολίτες μου συμφωνούν με αυτήν την πρωτοβουλία να συμμετάσχουν σε αυτήν την προσπάθεια, είτε συνηγορώντας στο αίτημά μου, είτε με δική  τους επιστολή, είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο κρίνουν πρόσφορο. Εγώ πάντως θα συνεχίσω την κίνηση  και θα ενημερώνω δημόσια για κάθε εξέλιξη, από όπου κι αν προέλθει αυτή.
 ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σχετική δημοσίευση υπήρχε στο oxixyta.blogspot.gr στις 8/2/2011