"ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΖΕΙ". ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ;

• γράφει ο Γιώργος Κόλλιας

Αφορμή γι΄ αυτό το κείμενο ήσαν ορισμένες απαντήσεις,  σε σχόλιά μου για το Πολυτεχνείο στο facebook, που με προβλημάτισαν. Κι ακόμη τα πάρα πολλά – και αντιφατικά- που γράφονται τις τελευταίες μέρες για το Πολυτεχνείο, τους νεκρούς, τους πρωταγωνιστές, που εμφανίζονται σαν μια προσπάθεια να ξαναγραφτεί η ιστορία του Πολυτεχνείου.

Σαν βάση στην σκέψη μου αποτελεί το αναμφισβήτητο –πιστεύω- δεδομένο ότι ένα ιστορικό γεγονός κρίνεται με βάση τις πολιτικοκοινωνικές συνθήκες της εποχής που διαδραματίζεται και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αντιγραφή του ή  «μεταφορά» του στο μέλλον. Μη ξεχνάμε την ρήση του Κάρλ Μάρξ «Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα».

Άρα το σύνθημα «νέο Πολυτεχνείο σήμερα» είναι σαν να καλούμε σε «νέο Γοργοπόταμο», ή «νέα Μάχη του Μαραθώνα».

Διάβασα λοιπόν μια απάντηση που μου έγραφε «τι σημαίνει το Πολυτεχνείο ζει;». Απάντησα απλά με ένα νέο ερώτημα: «τι σημαίνει Ζήτω η 28^η Οκτωβρίου;».

Για μένα λοιπόν η φράση «το Πολυτεχνείο ζει» σημαίνει διατήρηση της ιστορικής μνήμης του Ελληνικού λαού. «Το Πολυτεχνείο», όπως και «η Μάχη του Μαραθώνα», «ο Γοργοπόταμος», «τα Δερβενάκια» και τόσα άλλα ιστορικά γεγονότα, «ζουν» και πρέπει να ζουν στην μνήμη μας σαν ιστορικές «αποδείξεις» ενός διαρκούς αγώνα του λαού μας για Ελευθερία, Δημοκρατία, Δικαιοσύνη. Αυτά τα ιστορικά γεγονότα, ούτε αντιγράφονται, ούτε μεταφέρονται, ούτε «επεξηγούνται».

Ένα άλλο σχόλιο αναφερόταν στην «γενιά του Πολυτεχνείου», η οποία «κατέστρεψε την Ελλάδα». Σαν να ήθελε να πει ο σχολιαστής «άρα γιατί τιμάμε την επέτειο του Πολυτεχνείου τους».

Θεωρώ ότι τα μεμονωμένα πρόσωπα που συνέβαλαν είτε ως «ηγέτες», είτε ως μετέχοντες, αν κριθούν ως άτομα, ενδεχόμενα να είναι ανίκανα, άχρηστα, ίσως κι επικίνδυνα. Εδώ, όμως, δεν μιλάμε για άτομα, αλλά για συλλογική δράση. Μου είναι αδιάφοροι, κρίνοντας το ιστορικό γεγονός της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, ο Λαλιώτης, η Δαμανάκη, ο Παπαχρήστος κι όποιοι άλλοι και μένω στην δράση χιλιάδων φοιτητών και χιλιάδων πολιτών ενάντια στην στρατιωτική δικτατορία. Αυτοί οι ανώνυμοι αγωνιστές είναι «το Πολυτεχνείο», αυτούς τιμάμε, αυτούς σεβόμαστε.

Και πάλι τι σημαίνει η «γενιά του Πολυτεχνείου»; Είναι ηλικιακό το θέμα; Προφανώς όχι. Γιατί με αναγωγή θα μπορούσαμε να πούμε ότι η «η γενιά της Αντίστασης αιματοκύλησε την Ελλάδα», κάτι που δεν ισχύει βέβαια.

Και «γενιά του Πολυτεχνείου» σημαίνει πρόσωπα συγκεκριμένα; Κι εδώ η απάντηση είναι προφανώς όχι.

Τέλος δεν έχει νόημα η «αναζήτηση νεκρών», η οποία έχει αναχθεί σε τεράστιο ζήτημα τούτες τις μέρες. Φυσικά υπήρξαν νεκροί. Αλλά έχει καμία σημασία αν ήσαν εντός ή εκτός του Πολυτεχνείου; Και πάλι νεκροί που τους σκότωσε το χουντικό καθεστώς δεν είναι; Έχει σημασία αν ήσαν 12, 25, 50 ή 100; Δηλαδή αν ήταν μόνο ένας θα ήταν κάτι ασήμαντο; Αυτός ο «ένας» δεν θα ήταν ένας άνθρωπος που έλειψε και θα λείπει από κάποια οικογένεια;

Κάποιοι μιλούν για τον «μύθο του Πολυτεχνείου», υπονοώντας προφανώς ότι πρόκειται για παραμύθι.

Εγώ μιλώ για τον «μύθο του Πολυτεχνείου» σαν ένα από τα ορόσημα την μακροχρόνιας Ελληνικής ιστορίας.